(Agriculture and Allied/Agri-based Businesses)

हे भारतातील ग्रामीण अर्थव्यवस्थेचे मुख्य आधारस्तंभ आहेत.
खाली त्यांची सविस्तर माहिती दिली आहे:-

१. शेती (Agriculture): शेती म्हणजे जमिनीवर अन्नधान्य, फळे, भाजीपाला, धान्य, डाळी, मसाल्याचे पदार्थ, फुलं इत्यादींची लागवड व उत्पादन घेणे.

मुख्य प्रकार:अन्नधान्य उत्पादन: ज्वारी, बाजरी, गहू, तांदूळ, मका

डाळी व कडधान्य: हरभरा, उडीद, मूग, तूर

भाजीपाला शेती: टोमॅटो, वांगी, मिरची, गाजर, कांदा

फळबाग शेती: केळी, संत्री, आंबा, पेरू, डाळिंब

फुलशेती: गुलाब, झेंडू, शेवंती)

२. शेती पूरक व्यवसाय (Allied Agricultural Activities): हे व्यवसाय शेतीस पूरक असून, शेतीवर अवलंबून असलेल्या व्यवसायांना चालना देतात.

प्रमुख शेती पूरक व्यवसाय:

(१) दुग्धव्यवसाय (Dairy Farming): गाई-म्हशींचे संगोपन करून दूध व दुग्धजन्य पदार्थ विक्री.

उत्पादन: दूध, ताक, लोणी, तूप
तसेच शेण हे नैसर्गिक खत म्हणुन वापरतात येते व गोवर्‍या हे ही उपयोगात आणता येतात.

(२) कुक्कुटपालन (Poultry Farming): कोंबड्यांचे पालन करून अंडी व मांस उत्पादन. ब्रॉयलर आणि ओमेगा थ्री प्रकार.

(३) शेळीपालन (Goat Farming): कमी खर्चिक आणि नफा देणारा व्यवसाय. शेळ्यांचे दूध, मांस आणि खत उपयोगी.

(४) मत्स्य व्यवसाय (Fish Farming): तलावांमध्ये किंवा कृत्रिम टाक्यांमध्ये मासे वाढवणे. ग्रामीण भागात जलस्रोतांचा उपयोग करून नफा कमावता येतो.

(५) मधमाशी पालन (Beekeeping): मध व मेण उत्पादनासाठी मधमाश्या पाळणे. परागसिंचनाद्वारे पिकांचे उत्पादन वाढवण्यास मदत.

(६) गांडूळखत निर्मिती (Vermicomposting): सेंद्रिय शेतीस पूरक; शेतीचा कचरा वापरून नैसर्गिक खत तयार करणे.

(७) मशागत सेवा केंद्र / कृषी यंत्र भाडे योजना: ट्रॅक्टर, थ्रेशर, पंप सेट यंत्र भाड्याने देणे. कृषी सेवा केंद्र उघडून खते, बियाणे, कीटकनाशके विक्री.

यामध्ये बहुतेक सर्व प्रकारच्या शेती पुरक व्यवसाय आहे. फक्त जॅगरी प्रोडक्शन, (गुळ उत्पादन) भाजीपाला प्रक्रिया फळप्रक्रिया उद्योग रेशिम उत्पादन औषधी वनस्पती उत्पादन समावेश करता येईल.